Nuri Bilge Ceylan'ın "Ahlat Ağacı" filmi gösterime girdiğinde oldukça önemli bir tartışmaya sebep olmuştu. Filmin jeneriğinde "Alıntılar ve Edebi Kaynaklar" arasında ismine yer verilen Polat Onat'tan, yazdığı Taşra Mektubu’nu filmde kullanmak için izin alınmaması ve telif ücreti ödenmemesi kamuoyunda farklı tepkilere yol açmıştı.
Görüşler iki kutupta yoğunlaşmıştı: Kimisi "Bu durumun Polat Onat gibi tanınmamış bir yazar için önemli bir reklam mahiyetinde olduğunu, Nuri Bilge Ceylan'ın filminde bu mektubu kullanarak yazara lütufta bulunduğunu" iddia etti.
Kimisiyse "Polat Onat'ın Taşra Mektubu’nun filmde izinsiz kullanılmasının ve telif ödenmemesinin; ciddiyet içermeyen, hakkaniyetsiz ve hoyratça bir yaklaşım olduğunu" savundu. Konu hakkında şimdiye dek birçok insan konuşmuş ve yorum yapmıştı.
Yazar Polat Onat konu hakkındaki yıllar süren sessizliğini nihayet bozdu. Kırmızı Leylek Yayınları tarafından geçtiğimiz günlerde piyasaya sunulan “Taşra Mektubu Olayı" adlı kitap, Ahlat Ağacı filminde izinsiz kullanılan Taşra Mektubu tartışmalarının arka planını yansıtıyor. Kitapta uzun süre gündemde kalan ve büyük merak uyandıran "Taşra Mektubu Olayı" tüm yönleriyle ele alınıyor.
Söz konusu kitapta Taşra Mektubu’nun tam metnine, yazarın yaşananlar hakkındaki görüşlerine ve itirazlarına yer verilmiş. Kamuoyunun "Taşra Mektubu Olayı"na bir de yazarın perspektifinden bakmasında yarar olduğu vurgulanmış. Editörlüğünü İsrafil Baran’ın yaptığı kitapta Taşra Mektubu tartışmalarının yanı sıra yazarın daha önce kitap formatında yayımlanmamış taşra denemeleri, anma yazıları, söyleşiler, aforizmalar da yer alıyor.
TAŞRA MEKTUBU’NUN ÖYKÜSÜ
Geçtiğimiz yıllarda Mesut Varlık’ın Taşra ve Edebiyat Sempozyumu davetini kabul etmeyen Polat Onat’ın ret gerekçelerini Mesut Varlık'a hitaben yazdığı Taşra Mektubu’nda sıralamıştı. Taşra Mektubu, Varlık Dergisi'nin Ağustos 2013 sayısında ve İletişim Yayınlarından 2015 tarihinde çıkan "Edebiyatın Taşradan Manifestosu - Sempozyum Kitabı"nda yer aldı.
Söz konusu mektup Nuri Bilge Ceylan'ın, Mayıs 2018'de gösterime giren "Ahlat Ağacı" filminde, yazardan izinsiz olarak kullanılmıştı. Filmin ortalarında uzun bir kitapçı sahnesi yer alıyor. Filmin başkarakteri Sinan (Doğu Demirkol), kitapçıda oturan yazar Süleyman (Serkan Keskin) ile "taşra ve edebiyat" hakkında konuşup tartışıyorlar. Sonrasında kitapçıdan çıkan Sinan ve Süleyman birlikte yürümeye başlıyor. İki karakter, yürüyüşleri esnasında beş dakikayı aşkın bir süre boyunca "Taşra ve Edebiyat Sempozyumuna katılmak istemeyen bir yazarın mektubu" hakkında konuşuyorlar. Sinan, "Su Katılmamış Taşralı" başlıklı mektupta yazılanları hararetle savunuyor. Yazar Süleyman ise karşıt görüşlerini öne sürüyor ve tartışıyorlar.
Ahlat Ağacı'nın sonundaki jenerikte, filmde kullanılan "Alıntılar ve Edebi Kaynaklar" tek tek belirtilmiş: Yunus Emre, Çehov, Dostoyevski, Nietzsche, Polat Onat, Kuran-ı Kerim, İbn-i Arabi, Hz. Muhammed, Şems-i Tebrizi, Peyami Safa.
Filmdeki edebi kaynaklar arasında olduğu jenerikte ilan edilen ve hâlen yaşayan tek yazar olan Polat Onat'tan, mektubunu kullanmak için izin alınmaması ve telif ücreti ödenmemesi, bu güzel filme yakışmayan bir tutum olarak hafızalarda yer etti.
