Kafka'nın Kalıpları Yıkan Öyküsü: Dönüşüm

“Gregor Samsa bir sabah bunaltıcı düşlerden uyandığında, kendini yatağında dev bir böceğe dönüşmüş olarak buldu” sonrasında kitapla ilgili bir özet vermeye gerek kalmıyor. 

Gregor Samsa, bir oğul, bir ağabey ve bir pazarlamacı. Bir sabah kendini, insanların görmeye dayanamadığı bir böceğe dönüşmüş olarak buluyor. Dönüşüm Kafka’nın 1912 yılında 3-4 günde bitirmeyi öngördüğü, korkunç olarak tanımlandırdığı bir öykü. Bu tanımlandırmaları yaptığı mektuplarından birinde sevgilisi Felice’ye okumak istediğinide söylüyor. Sevgilisi Felice’ye yazdığı tüm mektuplarda “öykü” diye bahsediyor Dönüşüm’den.Kitapla ilgili araştırma yaparken, yazarın yayın evine yazdığı mektup dikkatimi çekti ve sizinle de paylaşmak istedim;
Kafka, kitap basılacağı sırada yayınevine mektupla şöyle der; “Kitap kapağında asla bir böce çizilmemeli!” Bunun algıyı değiştireceğini de belirtir. Ama nedense basılan birçok kitapta bu gözardı edilmiştir. Kafka’nın istediği kitap aile bireyleri ve müdürün olduğu, kapının göründüğü bir kapaktır.Eski kapaklar gerçekten daha iyi. En azından yazarın isteğine saygı duyulmuş.Yeni bir çok yayinevi bu konuyu gözardı etmiş malesef.
Dönüşüm, bir roman değil öykü. Kitabın baş karakteri Gregor Samsa bir sabah uyandığında kendini böceğe dönüşmüş olarak bulur. Her hareketi, sesi kendi gibi olsa da böcek görünümündedir. Ailesinin ilk tepkisi elbette korkmak oldu. Ama yazarın ne anlatmak istediğini kitabı okudukça idrak ettim. Çok kısa bir öykü olmasına rağmen hem baya doyurucu hem de düşündüren bir kitaptı. Gregor böceğe dönüşmüş olabilir ama insanlığından bir ödün vermedi. Buna karşılık ise ailesi onu tamamen böcek olarak kabulleniyor. Yani onlar için bir sabah Gregor ölmüş gibi. 
Franz Kafka, bu öyküsüyle aslında sıradan, küçük bir aile üzerinden hayatı en ince detaylarıyla irdelemiş. Belli kalıpları yıkan bir öykü olmuş. Merak ediyorsanız alın okuyun derim. İyi okumalar...

DÖNÜŞÜM

Franz Kafka
Çeviri: Emre Alagöz

Panama Yayınları

88 Sayfa

Puan

★★★★★

Yorumlayan Hanife ÇAVDAR